Rehabilitacja, jako kompleksowe działanie na rzecz osób niepełnosprawnych, ma na celu przywrócenie lub pomoc w osiągnięciu optymalnej sprawności pacjenta. Czy to w przypadku dzieci, czy dorosłych, najważniejsze jest dojście do jak najlepszego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego oraz jego utrzymanie. Proces ten przebiega efektywniej, gdy jest wspomagany sprzętami wskazanymi przez specjalistów. W wielu przypadkach trudno wyobrazić sobie skuteczną rehabilitację bez zastosowania pionizatorów.
Rehabilitacja przez pionizację
Rehabilitacja dzieci, zwłaszcza w zakresie pionizacji postawy, to naprawdę trudne zadanie. Ważny jest komfort użytkowania, aby nie zniechęcić malucha do ćwiczeń, ale równie ważnym aspektem jest dopasowanie sprzętu do tempa wzrostu dziecka (zakup z refundacją NFZ przysługuje raz na 5 lat). Wykorzystuje się tu głównie pionizatory – rodzaj ortez stworzonych z myślą o umożliwieniu przyjmowania i utrzymania stabilnej pozycji stojącej. Pacjenta umieszcza się w konstrukcji pionizatora, gdzie jest stabilizowany w odpowiedni sposób, za pomocą pasów i obejm. W zależności od stopnia niepełnosprawności oraz konieczności podtrzymywania określonych części ciała, stabilizacja taka może obejmować stawy skokowe, kolanowe, staw biodrowy oraz obszar klatki piersiowej.
Istota pionizacji
Badania podkreślają także wagę przyjmowania przez pacjentów pionowej postawy ciała jako profilaktyki urazów, korzyści dla kręgosłupa i całego organizmu. Taka pozycja, osiągana właśnie dzięki pionizatorom, ułatwia komunikację, tym samym odgrywa ważną rolę ze względów emocjonalnych i społecznych. Dla dzieci sprzęt ten jest niezbędny zawsze wtedy, gdy nie mogą one przyjmować pionowej pozycji ze względu na istniejącą chorobę, uraz lub niepełnosprawność. Pionizacja wpływa pozytywnie na szereg czynników. Sprzęt rehabilitacyjny utrzymujący dziecko w prawidłowej, pionowej postawie, ułatwia opiekę nad małym pacjentem i jego pielęgnację. Pionizator pomaga również dzieciom, które ze względu na swoją niepełnosprawność dłuższy czas przebywają w pozycji siedzącej lub leżącej, a komórki ich ciała nie mają dostatecznej ilości tlenu przez brak aktywności. Wpływając na usprawnienie krążenia krwi, pomagają likwidować wynikające z niedotlenienia bóle głowy i niedokrwistość. Rehabilitacja dzieci z wykorzystaniem pionizacji bardzo dobrze wpływa również na mięśnie całego ciała oraz na stawy. Ciężar ciała w pozycji pionowej stymuluje do pracy stopy, które utrzymują dziecko oraz poprawia krążenie krwi. Pionizator jest niezastąpiony dla poruszających się na wózku inwalidzkim również dlatego, że pozycja stojąca zapobiega bólom stawów i ich zwyrodnieniom. Pionowa pozycja ciała wspiera także naturalne ruchy perystaltyczne jelit, wpływając na proces trawienia. Aktywność fizyczna pobudza ruchy robaczkowe w jelitach i przyspiesza trawienie pokarmów. Pionizacja wpływa również bezpośrednio na poprawę kondycji psychicznej pacjenta. Kiedy dziecko ma dużo energii, ale stan zdrowia nie pozwala mu na jej właściwe spożytkowanie, pionizator może być najlepszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem, aby wesprzeć jego aktywność.
Rodzaje pionizatorów
Pionizatory możemy podzielić na dynamiczne oraz statyczne. Jeżeli pacjent może samodzielnie lub z niewielką pomocą jeść lub poruszać się, to należy wybrać pionizator dynamiczny. Natomiast jeśli chory może tylko stać, to wtedy lepszym rozwiązaniem będzie model statyczny.
Pionizator statyczny
Pionizator statyczny o sztywnej konstrukcji pomaga utrzymać prawidłową postawę tułowia u dzieci, których ciało w wyniku choroby stało się całkowicie wiotkie. Nie umożliwia on pacjentowi chodzenia, ale za to utrzymuje go bezpiecznie i pewnie w pionowej pozycji. W niektórych przypadkach posiada również specjalne kółka i rączki, które ułatwiają przemieszczanie urządzenia wraz z pacjentem w obrębie mieszkania. Bardzo często do pionizatorów montuje się także stoliki, aby ułatwić opiekunom karmienie dziecka, a samemu pacjentowi zabawę. Pionizator statyczny polecany jest zwłaszcza dla dzieci, które chorują na porażenie czterokończynowe, przepuklinę oponowo-rdzeniową czy mózgowe porażenie dziecięce.
Pionizator dynamiczny
Pionizator dynamiczny to niezwykle przydatny sprzęt rehabilitacyjny, który umożliwia pacjentowi poruszanie się samodzielnie lub z niewielką pomocą opiekuna, gdy swobodny chód jest niemożliwy. Pomaga rozpocząć i wyćwiczyć proces chodzenia poprzez trening mięśni, które stają się silniejsze i bardziej elastyczne. Stosuje się je także, jako stały środek wspomagający poruszanie się. Dobre pionizatory dynamiczne charakteryzuje budowa modułowa, która pozwala na dowolne konfigurowanie urządzenia, optymalnie pod indywidualne potrzeby pacjenta i jego ulegającą zmianom kondycję. Pionizator dynamiczny, podobnie jak statyczny, można wyposażyć w podłokietniki lub stolik umiejscowiony przed pacjentem. Dynamiczne modele posiadają zazwyczaj kółka, dzięki którym maluch może swobodnie się przemieszczać. Polecane są zwłaszcza dla dzieci, które uległy urazom kręgosłupa na odcinku szyjnym, lędźwiowym czy piersiowym, mają częściowy niedowład kończyn, cierpią na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zapalenie wielonerwowe czy mózgowe porażenie dziecięce.
Wybór pionizatora zależy głównie od stanu chorego. Na rynku dostępne są pionizatory o różnych rozmiarach i parametrach, ale przed podjęciem decyzji sugerujemy konsultację ze specjalistą w tej dziedzinie, a sam zakup zrealizować w renomowanym sklepie ortopedycznym.